David Lynch: Eşsiz bir film yapımı mirası

Twin Peaks'ın pilot bölümünde David Lynch, bir lisede günlük yaşamın sıradan ritmini ustaca yakalar. Bir öğrenci sigara gizlice, bir diğeri müdürün ofisine çağırılır ve bir sınıfta katılım alınır. Bir polis memuru öğretmene girip fısıldadığında bu huzur paramparça olur. Bir çığlık havayı deliyor ve pencereden avluya koşan bir öğrenci görülüyor. Öğretmen, bir duyuru için gözyaşları tutmaya çalışır. Lynch'in kamerası daha sonra sınıftaki boş bir koltuğa odaklanıyor, çünkü iki öğrenci bilerek bir bakış attı ve arkadaşları Laura Palmer'ın artık onlarla olmadığını fark ediyor.

David Lynch her zaman yaşamın yüzey detaylarını yakalamada mükemmelleşmiştir, ancak ısrarla daha derine iner ve rahatsız edici bir yetersiz akım ortaya çıkarır. Twin Peaks'tan gelen bu sahne, kariyerinin özünü kapsar - sıradan ve ürkütücü bir karışım. Yine de, Lynch'in oeuvre'sinde tek tanımlayıcı an değil. Yirmi yılı aşkın bir süredir kapsayan geniş çalışma grubu, her fan ile benzersiz bir şekilde yankılanan çok sayıda sahne sunuyor. 'Lynchian' terimi, efsanevi statüsünü sağlamlaştıran bu zor, rüya gibi kaliteyi somutlaştırıyor. Geçişini kabul etmenin zorluğu, tekil bir sese sahip olduğu gerçeğinde yatmaktadır, ancak çekiciliği izleyicileri arasında büyük ölçüde değişmiştir.

Lynch'in etkisi o kadar derin ki, ona yeni bir sıfat ilham veren nadir azınlık arasında bir yer kazandı. Belirli stilistik unsurları gösteren "Spielbergian" veya "Scorsese-ish" gibi terimlerin aksine, "Lynchian", "Kafkaesque" e benzer daha geniş, daha rahatsız edici bir his yakalar. Bu terim, çalışmalarına nüfuz eden yaygın rahatsızlık ve yönelim bozukluğu duygusunu yansıtır.

Birçok tomurcuklanan film tutkunu için, Eraserhead'i izlemek bir geçit töreniydi. Scott'ın genç oğlu, yıllar sonra, 2. sezonun Windom Earle dönemi sırasında kız arkadaşıyla birlikte ikiz zirveye çıktı, Lynch'in çalışması, ikiz zirvelerle kanıtlandığı gibi, bir çocuğun yatak odasında, 1950'lerin, Lynch'in kendi çocukluğuna başını salladı. Yine de, bu nostaljik ortam, boyutsal klonlar ve yoğun şiddeti içeren tuhaf, lynch tarafından hazırlanmış bir evrende mevcuttur.

Hollywood'un nostaljik içeriği canlandırma eğilimine rağmen, Lynch'in İkiz Tepeleri: Dönüş, orijinal dizinin temel karakterlerini geleneksel bir şekilde yeniden tanıtmadan beklentilere meydan okudu. Hollywood normlarına uymayı reddetmesi, ticari başarısızlığına rağmen açıkça Lynchian olarak kalan bir film olan Dune ile olan deneyimiyle daha da gösteriliyor. Proje ile mücadelesi Max Evry'nin Kargaşa'daki bir başyapıt olan kitabında ayrıntılı. Paul Atreides'in destansı hikayesinin ortasında bile, Lynch'in imza görüntüleri - rezil kedi/sıçan sağım makinesi gibi - duruyor.

Lynch'in çalışması sadece rahatsız edici görüntülerle ilgili değil; Fil Adamında görüldüğü gibi güzelliği de tutar. Rahatsız edici bir tarihsel dönemde yer alan bu film, hem dokunaklı hem de güzeldir, yan gösterimin sert gerçeklerini ve John Merrick'in nazik ruhunu yansıtır. Bu da 'Lynchian' - karanlık ve güzelliğin bir karışımı.

Lynch'in çalışmalarını türlere veya tropiklere kategorize etmeye çalışmak boşuna, ancak filmleri anında tanınabilir. Genellikle gerçek perdelerle ortaya çıkan, altımızın altındaki dünyaya olan ilgisizliği yinelenen bir temadır. Blue Velvet bunu örneklendirir ve uğursuz bir göbeği gizleyen görünüşte pastoral bir Amerikan kasabası sunar. Yüzyıl ortası Americana ve gerçeküstücülükten etkilenen film, Lynch'in eşsiz vizyonunu sergiliyor. Oz Sihirbazı ile olan bağlantısını araştıran bir belgesel, çalışmalarını şekillendiren eklektik etkileri daha da vurgular.

Lynch'in sinema üzerindeki etkisi daha yeni nesil film yapımcılarına uzanıyor. Etkisi, Jane Schoenbrun'un Lynch'in tarzını anımsatan sahneleri içeren TV Glow'u gördü . Yorgos Lanthimos, Robert Eggers, Ari Aster, David Robert Mitchell, Emerald Fennell, Richard Kelly, Rose Glass, Quentin Tarantino ve Denis Villeneuve gibi yönetmenlerin hepsi Lynch'ten ilham aldılar, gerçeküstü, diğer dünyevi estetiğinin unsurlarını filmlerine dahil ettiler.

David Lynch herkesin en sevdiği film yapımcısı olmayabilir, ancak sinemada çok önemli bir figür olarak rolü yadsınamaz. Beyansızlığı keşfederken sık sık nostalji duygusu uyandıran filmleri ilham vermeye devam ediyor. Geleceğe bakarken, yüzeyin hemen altında gizlenen 'Lynchian' unsurlarını aramaya devam edeceğiz.

David Lynch ve Jack Nance, Eraserhead setinde.